Błąd 2: Nieświadome nagradzanie złego zachowania

Masz na głowie wiele spraw. Rano szybko odwozisz dziecko do szkoły, jedziesz do pracy, po 8 godzinach odbierasz dziecko. W pośpiechu jeszcze jakieś zakupy, a potem szybkie przygotowanie obiadu. Przy stole wreszcie możesz zamienić ze swoim partnerem kilka słów. Nagle Twoje dziecko zaczyna wyrzucać jedzenie z talerza i ogarnia Cię złość. Zaczynasz je upominać, gdy to nie skutkuje, krzyczysz. Mówisz mu, że jest niegrzeczne i tylko dokłada Ci pracy. Stop.

Przyjrzyjmy się jeszcze raz temu scenariuszowi, żeby zobaczyć, co tak naprawdę tego dnia się wydarzyło. Twoje dziecko rano starało się jak najszybciej ubrać się i zjeść śniadanie. Pewnie nie zauważyłaś nawet, że grzecznie usiadło w samochodzie i samo zapięło sobie pasy. Gdy odebrałaś je ze szkoły, pojechało z Tobą na zakupy. Pomagało Ci wkładać produkty do wózka, później spokojnie czekało w kolejce i nie marudziło. Gdybyś spojrzała uważniej, zobaczyłabyś, że było zmęczone, gdy siadało przy stole. Nigdy nie przepadało za tą potrawą, w szkole miało sporo stresu, a teraz jeszcze nikt nawet nie zapytał, jak się czuje. Postanowiło sprawić, że wreszcie go zauważysz! Skutecznie. Skoro nie otrzymał uwagi, gdy był grzeczny i pomocny, to wypróbował drugą metodę. Co się stało, gdy zaczęłaś zwracać na dziecko uwagę, gdy było niegrzeczne? Nagrodziłaś je! Często nawet Twój krzyk czy klaps jest nagrodą, bo dziecko otrzymało Twoją uwagę, na której mu zależało. A nagroda tylko wzmacnia w dziecku tę metodę zdobywania Twojej uwagi.

Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, należy zwracać baczną uwagę na zachowanie dziecka i szukać wszystkich pozytywnych zachowań. Gdy tylko takie dostrzeżemy, chwalmy je! Pokażmy, że się cieszymy, że widzimy, że doceniamy.

Zwiększymy skuteczność naszych pochwał, gdy będziemy zwracać uwagę na konkretne zachowania. Samo "Byłeś dzisiaj grzeczny" nie przekazuje dziecku wielu informacji. Nie wie ono, co zrobiło dobrze, czym pomogło rodzicom. Znacznie lepsze są konkretne, sprecyzowane pochwały "Dziękuję, że pomogłeś mi w sklepie pakować zakupy i tak cierpliwie czekałeś w kolejce."

Gdy zależy nam na nauczeniu dziecka trudniejszego zadania, nie oczekujmy, że od razu wykona je perfekcyjnie. Zamiast tego zwiększajmy jego motywację do kolejnych prób, przez chwalenie jego starań, np. "Bardzo ładnie poskładałeś swoje skarpetki! Jestem z Ciebie bardzo dumna. Pokażę Ci jak poskładać podkoszulki."

Gdy wracasz z wywiadówki i patrzysz na oceny swojego dziecka: 4 piątki i jedna dwójka - masz wybór. Możesz skoncentrować się na dwójce i skrytykować dziecko. Poczuje się zawstydzone i wzmocni się w nim poczucie porażki. Możesz zamiast tego podbudować jego samoocenę i motywację, chwaląc wszystkie piątki i zauważając, jakiej samodyscypliny i pracy wymagały. Na końcu dopiero zwróć uwagę na to, że dziecko dostało dwójkę. Zapytaj, czy potrzebuje pomocy w nauce lub zaproponuj, że razem spojrzycie na ten przedmiot. Dziecko poczuje się docenione i zachęcone do dalszej pracy - warto poprawić przedmiot, skoro rodzic pochwalił za piątki!

Pamiętaj, Twoja uwaga to nagroda dla dziecka. Wybierz, czy wolisz nagradzać negatywne czy pozytywne zachowanie.

10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców:

Błąd 1: Wpajanie błędnych przekonań
Błąd 2: Nieświadome nagradzanie złego zachowania
Błąd 3: Brak konsekwencji
Błąd 4: Komunikacja zamknięta
Błąd 5: Wyręczanie
Błąd 6: Rodzice vs dzieci
Błąd 7: Nieumiejętne wprowadzanie dyscypliny
Błąd 8: "Rób to, co mówię, a nie to, co robię."
Błąd 9: Ignorowanie problemów dziecka
Błąd 10: Hamowanie naturalnej radości życia