Nasze zdrowie 
Z apteki natury - Melisa lekarska
Z apteki natury - Melisa lekarska
Czy wiesz, że...
... witamina C, która jest tak ważna dla ludzi, jest wręcz niezbędna dla wzrostu roślin? Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Exeter (Wielka Brytania) i Shimane University (Japonia). Do tej pory wiedziano tylko, że witamina C jest ważnym przeciwutleniaczem roślin, który pomaga im w walce z suszą, ozonem czy promieniami UV. - "Kiedy odkryliśmy, że enzym jest kodowany w dwóch genach, mogliśmy wyhodować rośliny, w których nie występowała witamina C. Odkryliśmy, że są niezdolne do wzrostu" - stwierdza szef badań, profesor Nicholas Smirnoff. Źródło: Phys.org
Magdalena Prus
Maj 11
|21:41
Poprawiony: Cz, 18 lut 2010 20:31
-
Aromatyczna i subtelna. Jak możesz wykorzystać jej właściwości?
Znana już od starożytności (opisał ją Dioskurides) jako roślina lecznicza i miododajna. Nazywano ją "radością dla serca" i "eliksirem życia". Nazwę zyskała od swoich miododajnych właściwości: melitta - pszczoła. Inne nazwy melisy leczniczej to pszczelnik, rojownik, matecznik, cytrynowe ziele i starzyszek. Polskie nazwy wzięły się także od zwyczaju, by nowy ul natrzeć liśćmi melisy, co miało zagwarantować zagnieżdżenie się w nim pszczół.
Ciekawostki
- W greckiej mitologii imię Melisa nosiła nimfa, którą Zeus zmienił w pszczołę. Gdy zmarła, z jej ciała wyrosła roślina, która zapachem wabiła do siebie owady.
- Pochodzi z Europy, z obszarów Morza Śródziemnego, choć dziś uprawiana jest już na całym świecie.
- W stanie naturalnym rośnie w żywopłotach, pod murami i w winnicach.
- W starożytności stosowano kąpiel w naparze z melisy za względu na jej zapach. Aromatyzowano nią także wino.
- Od dawna było wiadomo, że pocieranie ukąszenia pszczoły liśćmi melisy łagodzi ból i pieczenie.
- W Hiszpanii w X wieku stosowano ją głównie jako przyprawę oraz składnik magicznych eliksirów, które miały dodawać odwagi, rozweselać czy też zmieniać wrogów w przyjaciół.
- Mnisi masowo produkowali nalewki winne i spirytusowe, zalecane na choroby serca, głowy, żołądka, oczu i macicy. Paryscy karmelici wytwarzali korzenną wódkę z melisy zwaną "karmelitańską duszą", która miała pomagać na wszystko - od złych uroków, migren, katarów, bólów brzucha po histerię, dusznicę, kołatanie serca i przywracanie młodości.
Charakterystyka
- Jest byliną. Osiąga ok 50-100 cm wysokości.
- Liśćmi przypomina pokrzywę - są sercowate i karbowane na brzegach.
- Ma drobne, białe wargowe kwiaty. Kwitnie od czerwca do września.
- Wydziela przyjemny charakterystyczny zapach cytryny.
Uprawa
- Potrzebuje dużo słońca, pulchnej, żyznej gleby, w miarę wilgotnej. Wrażliwa na wiatr i przewiewy.
- Rozmnaża się ją jak młodą sadzonkę z nasion lub wyrywając na wiosnę słabo ukorzenione pędy.
- Nasiona sadzi się ok. 9 tygodni przed ostatnimi wiosennymi przymrozkami. Ponieważ nasiona potrzebują światła, należy sadzić je płytko, ok. 5 mm pod ziemią. Powinny wykiełkować do 2 tygodni. Przesadzać na zewnątrz, gdy miną przymrozki.
- Ziele do użytku leczniczego zbiera się 2 lub 3 razy w okresie wegetacji. Liście ścina się wysoko, aby z pozostałych odbiły się nowe przyrosty na następny zbiór.
- Można także uprawiać ją w doniczce, koniecznie na parapecie we względu na duże zapotrzebowanie na słońce (5 godzin światła słonecznego lub 15 godzin sztucznego).
Skład i działanie
- Melisa zawiera olejek lotny (cytrol, geraniol, linalol), polifenole (garbniki), gorycz, trójterpeny, flawonoidy i kwasy organiczne.
- Zawartość olejku lotnego działa uspokajająco, dzięki czemu melisa stosowana jest w leczeniu bezsenności i nerwicy. Zwalnia napięcie naczyń krwionośnych, odpręża.
- Uspokajające działanie melisy jest w pełni bezpieczne, także dla kierowców.
- Pobudza czynności trawienne żołądka, polecana jest więc we wzdęciach, rozstrojach żołądka, kolce, stanach napięcia jelita grubego i chorobie wrzodowej żołądka. Zwiększa wydzielanie soku żołądowego. Ma także działanie przeciwwymiotne, może więc pomóc kobietom w ciąży.
- Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, może więc być bardzo pomocna przy dolegliwościach miesiączkowych.
- Polifenole zawarte w melisie zwalczają wirus "herpes simplex", który odpowiada za tworzenie się opryszczek na wardze. Dlatego też wyciąg z melisy stosowany jest w maściach i kremach. Maści łagodzą też ukąszenia owadów.
- Gorąca herbata z melisy zwiększa pocenie się i obniża gorączkę.
- Pomaga w bólach głowy, migrenach i ogólnym zmęczeniu.
- Badania wykazały również, że melisa hamuje nadmierny rozwój komórek nowotworowych.
- Pomaga zredukować nadmiar flegmy, dzięki czemu można stosować ją przy męczącym kaszlu czy chorobach oskrzeli.
- Melisa hamuje funkcje tarczycy.
- Stosuje się ją w inhalacjach - łagodzi objawy alergii.
Sposób użycia
- Herbata - zwykle 2 łyżki liści melisy zalewa się wrzątkiem, ale aby uzyskać bardziej wartościowy odwar powinno się zalać je letnią wodą i ogrzewać przez 30 minut nie doprowadzając do wrzenia.
- Nalewka - najlepsza jest ze świeżych liści. Najlepiej brać ok 8 kropli trzy razy dziennie.
- Herbatka mnichów - do 1 litra brandy należy dodać 200 gram świeżych liści melisy i pozostawić w zakorkowanej butelce na 10 dni. Odcedzić. Przyjmować nie więcej niż 20 kropli dziennie.
- Maść - np. Meliherp. Należy smarować miejsce dotknięte opryszczką kilka razy dziennie.
- Kompresy - nasączone naparem, na wszelkie opuchnięcia i ugryzienia owadów.
- Olejek do masażu - należy kilka kropel rozcieńczyć w olejku z oliwy. Działa odprężająco.
- Jako składnik kulinarny - świeże liście można dodawać do sałatek, kanapek, sosów, napojów, ryb (neutralizuje ich zapach) i drobiu.
- Jako przyprawa - może zastąpić trawę cytrynową. Należy siekać ją bardzo ostrożnie, bo zgniecione liście tracą wiele olejku lotnego.
- Likiery - olejek lotny wykorzystywany jest do produkcji likierów, np. Chartreuse lub Benedictine.
Złota myśl
Jeśli ktoś podąża z ufnością śladem swoich marzeń i próbuje żyć życiem, które sobie wyśnił, odniesie sukces, jakiego nigdy by się nie spodziewał.
— Henry David Thoreau
— Henry David Thoreau
