Patyna, zwana również grynszpanem zielonym, to cienka warstwa nalotu o palecie barw od jasnozielonego po szarozielony. Patyna jest powłoką trwałą i uznawana jest jako ostatni etap procesu korozji. Po prawej stronie zdjęcie Statui Wolności, posągu znajdującego się przy wejściu do portu w Nowym Jorku. Jej powierzchnia wykonana została z czystej miedzi, która jak widać pokryła się patyną.

Patyna bywa często pożądana z uwagi na to, że postarza przedmioty ją pokryte i dodaje im swoistego uroku. Dotyczy to np. monet, rzeźb czy dachów. Istnieje wiele metod uzyskiwania sztucznej patyny. Sztuczne patynowanie można wykonać również metodami chemicznymi, wystarczy zanurzyć przedmioty w roztworze siarczanu amonu (stosowany w ogrodnictwie jako nawóz) na 12 godz. i potem wysuszyć. Można też zaopatrzyć się w sklepie dla plastyków w specjalny płyn do patynowania mosiądzu.

Należy jednak podkreślić, że naturalny grynszpan szlachetny jest zdecydowanie bardziej cenny, między innymi dlatego, że proces pokrywania się powierzchni metalu nalotem patyny trwa kilkadziesiąt lat, choć pierwsze objawy (pokrycie czarnym tlenkiem miedzi) mogą zacząć pojawiać się już po kilku latach. Intensywność tego procesu zależy, obok czasu, między innymi od wilgotności powietrza.

Co jednak zrobić, gdy patyna jest niepożądana? Jak można się jej pozbyć? Istnieje wiele sposobów, aby doprowadzić przedmioty z miedzi i jej stopów do ich pierwotnego blasku.

Cytryna i sól bądź soda oczyszczona. Sok ze świeżej cytryny w połączeniu z solą pozwalają na szybkie pozbycie się patyny. Weź połówkę cytryny i posyp ją solą. Następnie wyszoruj nią pokrytą patyną miedź, brąz lub mosiądz. Gdy warstwa patyny jest gruba, należy poczekać aż sok z cytryny zacznie reagować z patyną. Można też skorzystać z kombinacji cytryny i sody oczyszczonej - należy zamoczyć nimi szmatkę i szorować pod bieżącą ciepłą wodą.

Ocet, sól i mąka. Namocz wilgotną szmatką we wcześniej spreparowanej papce składającej się z octu, soli i mąki a następnie umyj nią spatynowane powierzchnię swoich przedmiotów. Możesz też pokryć tą papką przedmioty i odczekać 15 do 45 minut na rozmoczenie się patyny.

Ocet i sól. W przypadku małych przedmiotów (np. biżuterii) warto do gotującej się wody dodać łyżkę soli i szklankę octu. Następnie włożyć przedmioty do środka i odczekać 2-3 godzin.

Można też wykorzystać specjalny płyn do czyszczenia miedzi i jej stopów dostępny w sklepie. Płyn ten ma jednak takie same właściwości chemiczne jak roztwór soli z cytryną bądź octem.

Po wszystkich wyżej opisanych zabiegach należy porządnie umyć przedmioty mydłem, a następnie opłukać je gorącą wodą.

Gdy nie mamy do czynienia z przedmiotami, w których gotujemy bądź przygotowujemy jedzenie, warto po ich wyczyszczeniu skorzystać z bezbarwnego lakieru w aerozolu, który zabezpieczy powierzchnię przedmiotu przed niepożądaną patyną.

Pokrewne ciekawniki:

Poradnik domowy - czyszczenie srebra i złota

Źródło: Table Lighters Collectors' Guide